Iedereen heeft ontspanning nodig, maar merk je het eigenlijk als je écht ontspant? In een wereld waarin we constant ‘aan’ staan, is het soms lastig om het verschil te voelen tussen even pauzeren en diep ontspannen. Maar als je lichaam en brein in een echte ontspanningsmodus komen, heeft dat enorme voordelen voor je gezondheid.
Ontspanning vs. vermijding
In dit artikel hebben we het verschil tussen rust en vermijding al besproken. Maar voor wie vooral gewend is aan vermijding, kan het lastig zijn om echte ontspanning te herkennen. Wat is ontspanning eigenlijk? In plaats van een gevoel van opluchting door iets te vermijden, brengt echte ontspanning een gevoel van kalmte en herstel. Het helpt je om op te laden, zonder schuldgevoel of de drang om te vluchten. Dit vraagt oefening, maar door bewust stil te staan bij wat je lichaam en geest nodig hebben, kun je stap voor stap leren wat echte ontspanning voor jou betekent.
Al is het maar een kwartier bewust doen wat je echt ontspanning geeft, zoals een warme douche, een wandeling of een powernap, is een belangrijke eerste stap. Ontspanning komt niet altijd meteen, zeker niet als je gewend bent om constant bezig te zijn met alles wat nog moet. Het gevoel dat je achterloopt of dat je door moet zetten, maakt het lastig om los te laten. Juist daarom is het goed om kleine momenten van rust in te bouwen en je brein te laten wennen aan ontspanning zonder schuldgevoel.
Wat is ontspanning voor jou?
Ontdekken wat jou ontspanning geeft, begint met uitproberen. Probeer verschillende activiteiten, zoals wandelen, muziek luisteren of creatief bezig zijn. Let op hoe je je daarna voelt. Voel je je rustiger of opgeladen? Dan past het waarschijnlijk bij je. Blijf je onrustig? Dan is het misschien niet de juiste vorm van ontspanning. Geef jezelf de tijd om te ontdekken wat echt werkt. Het helpt om na te gaan wat je vroeger plezier of rust gaf, hield je ervan om jezelf te vertroetelen met een gezichtsbehandeling? Of waren sportieve activiteiten juist een manier om je op te laden? Probeer eerst die activiteiten uit, en ga daarna verder experimenteren en uitbreiden.
Wat heb je nodig om te ontspannen?
Om te ontspannen heb je ten eerste tijd en ruimte nodig. Je lichaam en geest moeten de kans krijgen om tot rust te komen. Dit betekent niet alleen vrije tijd, maar ook een omgeving waarin je je veilig en comfortabel voelt. Als je hoofd nog vol zit met alles wat moet, probeer dan eerst 15 minuten gericht aan iets te werken. Zo voorkom je dat je blijft vastzitten in je to-do lijst, terwijl je toch een gevoel van vooruitgang behoudt. Daarna kan je bewust beginnen aan ontspanning.
Hetzelfde geldt voor je omgeving, als je thuis een ontspannende activiteit wilt doen maar je huis een rommel is, ruim dan de grootste dingen op zodat je meer rust vanuit je omgeving kunt ervaren. Nog beter, probeer een activiteit buitenshuis te doen om je even los te maken van je dagelijkse omgeving. Een wandeling in de natuur, een bezoek aan een café of gewoon even op een bankje in de zon zitten kan helpen om makkelijker tot rust te komen. Soms is een frisse setting precies wat je nodig hebt om echt te ontspannen.
Hoe voelt rust in je lichaam?
Wanneer je echt ontspant, merk je subtiele veranderingen in je lichaam. Je ademhaling wordt dieper en langzamer, vaak meer vanuit je buik in plaats van hoog in je borst. Je spieren, vooral in je nek, schouders en kaak, voelen losser aan, en je hartslag vertraagt. Ook je gedachten vertragen, waardoor je minder piekert en je kalmer voelt. Sommige mensen merken zelfs een verandering in hun lichaamstemperatuur, zoals een aangename warmte of juist een lichte rilling, een teken dat je systeem zich aanpast aan de ontspanning.
Soms kun je je zelfs slaperig voelen, omdat je lichaam eindelijk de spanning loslaat en aangeeft dat het behoefte heeft aan rust. Dit is een teken dat je zenuwstelsel ontspant en je systeem in herstelmodus gaat. Geef jezelf de ruimte om hieraan toe te geven, zonder het gevoel dat je meteen weer ‘productief’ moet zijn. Juist in deze momenten laad je jezelf op en geef je zowel je lichaam als je geest de ruimte om volledig te ontspannen en te herstellen.
Wat er gebeurt in de hersenen tijdens rust
Wanneer je ontspant, verandert de activiteit in je hersenen en worden verschillende positieve processen in gang gezet. Je cortisolniveau, het stresshormoon, daalt, waardoor je minder gespannen voelt. Tegelijkertijd neemt de aanmaak van gelukshormonen zoals serotonine en dopamine toe, wat je stemming verbetert.
Tijdens ontspanning worden de hersenen minder belast door stress en kunnen ze efficiënter kunnen werken. Daarnaast neemt de alfa-golfactiviteit toe, een hersengolfpatroon dat samenhangt met ontspanning en een verhoogde creativiteit.
Waarom is ontspanning zo goed voor je?
Ontspanning kan je immuunsysteem versterken. Wanneer je in een staat van ontspanning verkeert, wordt je lichaam minder belast door chronische stress, wat betekent dat je immuunsysteem effectiever kan werken. Dit kan je helpen om ziekten beter af te weren en sneller te herstellen van aandoeningen.
Bovendien kan ontspanning je slaapkwaliteit verbeteren, wat op zijn beurt weer bijdraagt aan je algehele gezondheid. Een goede nachtrust is essentieel voor het herstel van zowel lichaam als geest, en ontspanning is de sleutel om die diepe, herstellende slaap te bevorderen.
Hoe kun je snel rust pakken?
Soms denken we dat we ontspannen terwijl ons lichaam nog steeds alert is. Om écht tot rust te komen, kun je verschillende methodes proberen. Diepe ademhalingsoefeningen, zoals de 4-7-8 ademhaling (4 seconden inademen, 7 seconden vasthouden, 8 seconden uitademen), kunnen je helpen je zenuwstelsel te kalmeren. Meditatie of mindfulness, zelfs al maar 5 minuten per dag, heeft bewezen effectief te zijn om je gedachten te vertragen en je innerlijke rust te vinden. Bewegen in de natuur, bijvoorbeeld wandelen in het bos, helpt je stressniveau te verlagen en je lichaam in balans te brengen. Lichaamsgerichte ontspanning, zoals massages of progressieve spierontspanning, biedt fysieke ontspanning. Ook een digitale detox kan je brein echt de rust geven die het nodig heeft.
Stress door depressie?
Als je merkt dat je regelmatig worstelt met stress en moeite hebt om écht te ontspannen, kan dat je gezondheid op lange termijn beïnvloeden. Wij begrijpen hoe belangrijk het is om zowel lichaam als geest de ruimte te geven voor herstel. Soms kan ontspanning moeilijk te bereiken zijn, vooral als je worstelt met depressie en daardoor veel stress ervaart. rTMS, een bewezen behandelmethode voor depressie, kan je helpen om dit proces te doorbreken en weer in balans te komen.
Wil je ontdekken hoe rTMS jou kan helpen? Neem vandaag nog contact op met ons en ontdek hoe we samen kunnen werken aan een betere toekomst voor jou. Je hoeft het niet alleen te doen. Wij zijn er om je te ondersteunen in jouw herstelproces.
