We kennen het allemaal wel: een rommelige omgeving. Een bureau vol onafgemaakte taken, of je woonkamer die vol ligt met spullen die je niet elke dag gebruikt. Al lijkt het een tijdelijke staat van chaos, kan een rommelige omgeving grote gevolgen hebben voor je mentale gezondheid.
Wat een rommelige omgeving met je doet
Er is steeds meer onderzoek dat aantoont dat de fysieke ruimte waarin we ons bevinden een directe invloed heeft op ons emotionele en mentale welzijn. Een rommelige omgeving kan stress en angst veroorzaken, wat uiteindelijk zorgt voor een overweldigend gevoel. Psychologisch gezien wordt een rommelige ruimte vaak geassocieerd met een verhoogde cognitieve belasting. Dit betekent dat het brein constant bezig is met het verwerken van prikkels, waardoor er minder energie en ruimte overblijft voor productieve en positieve gedachten.
Daarnaast kan rommel het gevoel van controle verminderen, vooral als er altijd dingen zijn die je nog moet doen of opruimen. Dit kan je stress verhogen en een negatieve invloed hebben op je mentale gezondheid, vooral als je al worstelt met angst of depressie. Het gevoel van verlies van controle op je omgeving kan dan de situatie verergeren.
Rommel en de verwerking van visuele prikkels
In een rommelige omgeving worden veel dingen tegelijk zichtbaar, zoals verschillende objecten, kleuren of geluiden. Je hersenen moeten deze prikkels verwerken en beslissen welke belangrijk zijn, maar in een chaotische ruimte kunnen ze hierdoor overbelast raken. Dit komt doordat je hersenen moeite hebben om verschillende prikkels tegelijkertijd te verwerken. Het kan je overweldigen, wat leidt tot moeite met concentreren.
In een opgeruimde omgeving is dit makkelijker. Er zijn minder prikkels die je hersenen moeten verwerken. Door je omgeving te ordenen, help je je hersenen om rust te vinden en efficiënter te werken, wat goed is voor je mentale gezondheid. Een schone en rustige omgeving maakt het makkelijker om je te focussen en vermindert de kans op stress.
Hoe je hersenen visuele prikkels verwerken
De hersenen verwerken in essentie de prikkels op twee manieren: bottom-up en top-down. In complexere situaties kunnen er ook andere dingen meespelen, zoals geheugen of eerdere ervaringen, maar bottom-up en top-down zijn de twee basismethoden voor visuele verwerking.
- Bottom-up verwerking: Dit is de automatische manier waarop je hersenen visuele prikkels verwerken. Je hersenen reageren op alles wat je ziet zonder dat je daar actief over nadenkt. Bijvoorbeeld, als je een felgekleurde vorm in je ooghoek ziet, zul je daar automatisch je aandacht op richten omdat het een opvallende visuele prikkel is.
- Top-down verwerking: Dit is de meer bewuste en gecontroleerde manier van informatie verwerken. Hierbij gebruik je je aandacht en intentie om te focussen op bepaalde dingen en minder op andere. Bijvoorbeeld, als je een rommelige kamer binnenkomt en besluit je alleen te concentreren op het werk dat op je bureau ligt, negeer je de rest van de rommel actief.
Deze studie suggereert dat je je beter kunt focussen als de visuele prikkels al goed door je hersenen zijn verwerkt. In een omgeving zonder rommel is het dus makkelijker om je te focussen en kan een opgeruimde omgeving helpen om cognitieve belasting te verminderen. Het maakt het gemakkelijker om je aandacht te richten op wat echt belangrijk is.
Rommel en stress
Er is steeds meer onderzoek dat aantoont dat een rommelige omgeving de stressniveaus verhoogt. Wanneer je jezelf omringt met chaos, voelt je brein zich vaak overbelast, omdat het constant bezig is met het proberen te verwerken van alles om je heen. Deze voortdurende mentale afleiding zorgt ervoor dat het moeilijker wordt om te ontspannen of je te concentreren. Rommel kan er ook voor zorgen dat je je schuldig voelt over het niet op orde houden van je omgeving. Dit kan leiden tot negatieve gedachten over jezelf, wat je stress en zelfkritiek alleen maar verder aanwakkert. Naast de verhoogde stress, heeft een rommelige omgeving ook invloed op je productiviteit. Dit komt doordat je productiviteit automatisch minder wordt als je je minder goed kan concentreren.
Praktische tips voor het opruimen
Opruimen hoeft niet altijd een overweldigende taak te zijn. Het is zelfs heel eenvoudig als je met een paar praktische tips aan de slag gaat. Begin bijvoorbeeld klein door je te concentreren op één ruimte of zelfs één hoek van een kamer. Dit maakt de taak minder intimiderend en zorgt ervoor dat je snel resultaat ziet. Maak opruimen ook een dagelijkse routine, zodat je geen grote klussen meer hoeft aan te pakken. Zelfs vijf tot tien minuten per dag kan al een groot verschil maken.
Wees kritisch op de spullen die je hebt: vraag jezelf af of je ze echt nodig hebt, of dat ze alleen maar ruimte innemen. Door overbodige spullen weg te doen, maak je de ruimte overzichtelijker. Zorg voor voldoende opbergruimte zodat spullen die je niet dagelijks nodig hebt netjes opgeborgen kunnen worden. Tot slot, betrek anderen bij het opruimen, zeker als je samenwoont. Het samen aanpakken van de taak zorgt voor een gezondere en opgeruimde leefomgeving voor iedereen.
De rommel in je hoofd opruimen
Net zoals een rommelige omgeving je mentale gezondheid kan beïnvloeden, kan de rommel in je hoofd dezelfde negatieve impact hebben. De chaos in je gedachten kan leiden tot stress, angst, depressie en andersom. Onopgeloste problemen, zorgen over de toekomst of simpelweg het proberen te onthouden van alles wat je moet doen, maken je gedachten overvol. Dit constante denken verstoort je concentratie en vermindert het gevoel van controle.
Het aanpakken van de rommel in je hoofd begint vaak met het creëren van ruimte voor rust en reflectie. Dit doe je bijvoorbeeld door je gedachten op papier te zetten, een lijst te maken van wat er nog moet gebeuren, of simpelweg tijd te nemen om stil te staan bij wat je voelt. Net zoals je fysieke rommel opruimt, is het belangrijk om af en toe je gedachten te ordenen en te verwerken. Dit creëert niet alleen mentale ruimte, maar versterkt ook je gevoel van controle en welzijn.
Wanneer de rommel in je hoofd je te veel wordt
Wanneer de rommel in je hoofd wordt veroorzaakt door depressie, kan het voelen alsof je vastzit. Je hebt misschien moeite om je te concentreren, je voelt je vaak uitgeput, en simpele taken lijken overweldigend. Het kan zijn dat je jezelf continu afvraagt waarom je je zo voelt of je je zorgen maakt over de toekomst. Deze gedachten kunnen je mentale ruimte letterlijk vullen, waardoor je het gevoel krijgt dat er geen uitweg is. Het is moeilijk om helder te denken of iets positiefs te zien, en de chaos in je hoofd maakt het nog lastiger om de controle over je leven terug te krijgen. Dit is typisch voor depressie en heeft deels te maken met de manier waarop verschillende hersengebieden met elkaar communiceren.
Daarom is rTMS een effectieve behandeling voor depressie en OCS. Met rTMS brengen we de hersenen weer in balans om zo de klachten te verminderen. Benieuwd wat rTMS voor jou kan betekenen? Neem contact op via het contactformulier voor een afspraak of een verkennend gesprek.
