Als je je verdiept in behandelingen voor depressie, ontdek je al snel dat er veel verschillende opties zijn. Misschien lees je over medicatie, therapievormen, nieuwe behandelmethoden of technologische ontwikkelingen in de psychiatrie. Twee van de opties zijn VNS en rTMS. Ze worden allebei gebruikt om de hersenen te beïnvloeden, maar ze verschillen enorm in aanpak, intensiteit en hoe het in het dagelijks leven voelt om zo’n behandeling te ondergaan.
Vagale Zenuwstimulatie (VNS)
De nervus vagus is een van de langste zenuwen in je lichaam. De zenuw loopt vanuit je hersenstam via je hals langs je organen. Het is een belangrijke zenuw voor stressregulatie, stemming, hartslag en je immuunsysteem. Bij NVS-therapie krijg je een implanteerbaar apparaatje onder de huid, meestal onder het sleutelbeen. Dat apparaatje stuurt elektrische pulsen naar de nervus vagus, die vervolgens effecten doorgeeft aan hersengebieden die betrokken zijn bij stemming en emoties.
Belangrijk om te weten:
- VNS is een chirurgische ingreep
- Het effect kan maanden duren voordat het merkbaar is
- De kosten zijn hoog en het wordt maar beperkt aangeboden
- Het kan een waardevolle optie zijn, maar het is zeker niet de eerste keuze
- Het is vooral bedoeld voor mensen met zeer hardnekkige depressies die onvoldoende reageren op meerdere intensieve behandelingen.
Repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie (rTMS)
Bij rTMS wordt er van buitenaf met een elektromagnetische spoel op specifieke hersengebieden gestimuleerd. Er komt geen operatie bij kijken en je blijft volledig wakker tijdens de behandeling. Het beïnvloedt de activiteit van hersengebieden die betrokken zijn bij stemming, motivatie en piekergedachten. Het is een bewezen en effectieve behandeling voor o.a. depressie en dwangstoornis. De meeste mensen merken verandering binnen enkele weken en de effecten kunnen jaren aanhouden. Het is veilig, goed te verdragen en heeft relatief weinig bijwerkingen. Omdat rTMS niet-invasief is, wordt het ingezet als alternatief vóór ingrijpende behandelingen zoals ECT en DBS.
Het verschil tussen VNS en rTMS
VNS en rTMS hebben beide effect op hersengebieden die betrokken zijn bij stemming, maar de route ernaartoe is totaal anders. Bij VNS is er altijd sprake van een chirurgische ingreep. Er wordt een klein apparaatje onder de huid geplaatst dat de nervus vagus stimuleert. Omdat dit invasief is, hoort er een herstelperiode bij en alle risico’s die passen bij een operatie. Bij rTMS komt er geen operatie aan te pas. Je blijft volledig wakker, de behandeling duurt ongeveer twintig minuten en daarna kun je direct weer verder met je dag. De werking van beide behandelingen verschilt sterk. VNS stimuleert de nervus vagus, waardoor er via een indirecte route signalen naar de hersenen worden gestuurd. rTMS richt zich juist direct op specifieke hersengebieden. De magnetische pulsen beïnvloeden de activiteit precies daar waar het nodig is.
Ook de doelgroep is anders. Vagale zenuwstimulatie wordt meestal pas ingezet wanneer iemand jarenlang onvoldoende heeft gereageerd op meerdere behandelingen, vaak zelfs na ECT en DBS. rTMS is geschikt voor mensen met depressie die niet genoeg verbetering ervaren met twee eerdere behandelingen of die liever geen medicatie willen. Bij VNS is er niet alleen hersteltijd na de operatie nodig; het kan ook nog maanden duren voordat de stimulatie zijn werk begint te doen. rTMS vraagt een minimale hersteltijd en veel mensen voelen binnen twee tot vier weken al verandering. De bijwerkingen zijn ook verschillend. VNS kan leiden tot heesheid, pijn of drukgevoel in de hals, stemveranderingen en de gebruikelijke chirurgische risico’s. rTMS geeft doorgaans milde en tijdelijke klachten, zoals hoofdpijn, gevoeligheid op het behandelde gebied of vermoeidheid na de behandeling. Als je de voor- en nadelen van VNS en rTMS naast elkaar legt, zie je meteen dat rTMS toegankelijker en minder intensief is.
Wat sluit het beste aan bij jouw klachten?
Veel mensen voelen opluchting wanneer ze horen dat rTMS een niet-ingrijpende behandeling is die toch diepgaande veranderingen in stemming en gedachten kan brengen. Voor de meeste mensen is rTMS daardoor een geschikte behandeling. VNS kan een optie zijn bij extreem hardnekkige problemen, maar het is een zeer intensief traject. Het is fijn om te weten dat je meestal niet meteen hoeft te denken aan ingrepen of implantaten: rTMS biedt een wetenschappelijk bewezen alternatief dat je lichaam niet zo intensief belast. Wanneer je twijfelt tussen VNS en rTMS, is het belangrijk om te kijken naar je behandelverleden en de mate van ingrijpendheid die jij prettig vindt.
Binnenkort komt onze geschiktheidstest online, maar je kunt nu al vrijblijvend je vragen stellen of een intake plannen. Je hoeft het niet alleen uit te zoeken. We denken rustig met je mee. Wij bieden rTMS met aandacht voor wie jij bent.
