Veel mensen die worstelen met depressie of dwangklachten, grijpen in moeilijke periodes naar middelen zoals alcohol, nicotine of drugs. Het kan een manier zijn om spanning of emoties tijdelijk te dempen. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je brein bij middelengebruik? En welke invloed heeft dit op een rTMS-behandeling?
Wat middelengebruik doet met je hersenen
Alcohol, nicotine en drugs grijpen in op de neurotransmitters in je brein, de stofjes die signalen doorgeven tussen zenuwcellen. Middelengebruik verstoort de natuurlijke chemie en communicatie in je hersenen. Het brein raakt gewend aan de kunstmatige prikkels, waardoor het steeds moeilijker wordt om zonder die stoffen in balans te blijven.
Alcohol
Alcohol versterkt de remmende stof GABA en onderdrukt prikkelende neurotransmitters zoals glutamaat. Dit geeft tijdelijk een ontspannen of verdoofd gevoel. Op de lange termijn werkt alcohol echter ontregelend: je slaappatroon raakt verstoord, je stemming wordt instabieler en het risico op somberheid en depressie neemt toe. Ook kan alcohol je concentratie en geheugen aantasten en de kans op angstgevoelens vergroten.
Roken
Nicotine stimuleert de afgifte van dopamine, waardoor je een kort beloningsgevoel of “kick” ervaart. Het brein raakt hier snel aan gewend en verlangt steeds opnieuw naar dat effect. Daardoor ontstaat al snel afhankelijkheid. Naast de lichamelijke gevolgen van roken heeft nicotine ook invloed op stressregulatie: je ervaart meer spanning zodra het effect uitwerkt, waardoor je steeds weer een sigaret nodig hebt om je “rustig” te voelen.
Blowen
Cannabis beïnvloedt vooral het endocannabinoïde systeem, dat betrokken is bij stemming, motivatie en geheugen. Op korte termijn kan blowen een ontspannen of “high” gevoel geven, maar bij regelmatig gebruik raakt dit systeem ontregeld. Dat kan leiden tot concentratieproblemen, verminderde motivatie, meer kans op angst of somberheid en een afvlakking van emoties. Vooral jongeren lopen extra risico, omdat hun brein nog volop in ontwikkeling is.
Drugs
Middelen zoals cocaïne, amfetamine of XTC zetten de beloningscircuits in de hoogste versnelling. Je hersenen maken in korte tijd veel dopamine en serotonine vrij, wat kan leiden tot euforie en energie. Maar daarna volgt vaak een “crash”: uitputting, prikkelbaarheid, somberheid en verminderde concentratie. Bij herhaald gebruik raakt het beloningssysteem ontregeld, waardoor je steeds meer nodig hebt om hetzelfde effect te voelen en natuurlijke beloningen minder betekenis krijgen.
De invloed van middelen op rTMS
rTMS is een behandeling die specifieke hersengebieden stimuleert om de verstoorde balans te herstellen. Als je brein nog onder invloed staat van middelen of recent gebruik, kan dat de behandeling sterk beïnvloeden. Als neurotransmitters constant op en neer schommelen door alcohol, nicotine of drugs, kan rTMS minder goed inwerken op de natuurlijke hersenactiviteit. Hierdoor wordt het effect van de behandeling minder.
Het brein moet eerst ontgiften van de kunstmatige prikkels voordat het optimaal kan reageren op de stimulatie, wat betekent dat het herstel langzamer gaat. Sommige middelen verhogen ook de kans op hoofdpijn, vermoeidheid of slaapproblemen, wat kan overlappen met de tijdelijke bijwerkingen van rTMS. Hierdoor kan bijvoorbeeld hoofdpijn na de behandeling heftiger aanvoelen dan normaal.
Waarom stoppen of minderen helpt
Wanneer je tijdens een rTMS-traject minder of het liefst geen middelen gebruikt, geef je je brein de kans om zich sneller en stabieler te herstellen. De behandeling kan dan effectiever zijn en het herstelproces versnellen.
- Zonder alcohol of drugs vinden de neurotransmitters sneller hun natuurlijke balans.
- Zonder nicotine ervaar je minder kunstmatige pieken en dalen in je beloningssysteem.
- Je lichaam en zenuwstelsel komen makkelijker tot rust, wat het herstel ondersteunt.
Moet ik stoppen voor mijn rTMS behandeling?
Helemaal stoppen is sterk aangeraden. Middelengebruik beïnvloedt de werking van je brein en verstoort de werking van een rTMS-behandeling. Door helemaal te stoppen, creëer je de beste omstandigheden voor je hersenen om weer in balans te komen. rTMS kan dan optimaal zijn werk doen en bijdragen aan een stabieler, energieker en gezonder leven.
Lukt het op dit moment niet om te stoppen, dan kijken we samen naar wat haalbaar is. We maken afspraken die bij jou passen, zodat je de behandeling kunt volgen zonder dat dit het effect volledig in de weg staat. En misschien merk je dat het makkelijker wordt om te stoppen zodra de behandeling aanslaat. Elke stap die je zet, hoe klein ook, brengt je dichter bij herstel.
