Smetvrees is een vorm van Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS) die zich kenmerkt door een intense angst voor vuil, besmetting, en ziektekiemen. Mensen die hiermee worstelen ervaren vaak overweldigende zorgen over hun gezondheid en hygiëne, en dit kan hun dagelijks leven ernstig beïnvloeden.
Symptomen van smetvrees
Smetvrees manifesteert zich door obsessieve gedachten en dwangmatige gedragingen. De obsessieve gedachten draaien meestal om de angst om ziek te worden door contact met vuil of ziektekiemen. Iemand met smetvrees kan bijvoorbeeld voortdurend piekeren over de mogelijkheid van besmetting door alledaagse voorwerpen zoals deurklinken, handvaten, of zelfs geld.
Obsessies bij smetvrees
De obsessies bij smetvrees zijn indringende, hardnekkige gedachten of beelden die steeds opnieuw opduiken en intense angst veroorzaken. Deze gedachten zijn vaak irrationeel, maar worden door de persoon met smetvrees als zeer reëel en bedreigend ervaren. Enkele veelvoorkomende obsessies zijn:
- Vies voelen
- Angst voor besmetting
- Vrees voor verspreiding van besmetting
- Aanhoudende zorgen over onzichtbare bedreigingen
Mensen kunnen een voortdurende, irrationele overtuiging ontwikkelen dat ze altijd vies of onrein zijn. Dit kan leiden tot overmatig douchen, tandenpoetsen, of het herhaaldelijk wassen van kleding, resulterend in een obsessie met persoonlijke hygiëne. De angst voor besmetting kan gericht zijn op bacteriën, virussen, vuil, chemische stoffen, of zelfs bepaalde voedingsmiddelen. Iemand kan bijvoorbeeld bang zijn dat een deurklink bedekt is met gevaarlijke ziektekiemen die hen of hun dierbaren ziek kunnen maken.
Naast de angst om zelf besmet te raken, kunnen mensen met smetvrees ook bang zijn dat ze anderen kunnen besmetten. Dit kan ertoe leiden dat ze overdreven voorzichtig zijn bij het aanraken van voorwerpen of het bereiden van voedsel voor anderen. Sommigen kunnen geobsedeerd zijn door de gedachte dat er iets schadelijks op hun huid of kleding zit, zelfs als er geen zichtbare tekenen van besmetting zijn. Dit kan hen ervan weerhouden om bepaalde kleding te dragen of bepaalde plaatsen te bezoeken.
Compulsies bij smetvrees
Compulsies zijn de herhaalde handelingen of rituelen die iemand met smetvrees uitvoert om de angst die door de obsessies wordt veroorzaakt, te verminderen of te neutraliseren. Hoewel deze gedragingen tijdelijk verlichting kunnen bieden, versterken ze op de lange termijn de obsessieve angst. Veelvoorkomende compulsies bij smetvrees zijn:
- Overmatig handen wassen
- Herhaaldelijk desinfecteren
- Vermijden van bepaalde situaties
- Herhaalde rituelen
Overmatig handen wassen is een van de meest voorkomende compulsies. Mensen met smetvrees kunnen hun handen vele malen per dag wassen, soms gedurende meerdere minuten per keer, en vaak met heet water en agressieve zeep. Dit kan leiden tot huidirritatie, uitdroging en zelfs verwondingen. Naast het wassen van hun handen, kunnen ze oppervlakken en objecten voortdurend schoonmaken en desinfecteren. Dit kan variëren van het grondig schoonmaken van hun huis tot het herhaaldelijk schoonmaken van hun telefoon, toetsenbord, en andere persoonlijke bezittingen.
Om de angst voor besmetting te vermijden, kunnen mensen bepaalde plaatsen of activiteiten volledig vermijden. Dit kan inhouden dat ze niet meer met het openbaar vervoer reizen, openbare toiletten vermijden, of sociale bijeenkomsten uit de weg gaan. Sommigen ontwikkelen complexe rituelen, zoals het meerdere keren wassen van kleding, het douchen na elke aanraking met een ‘besmet’ object, of het volgen van een strikt schoonmaakregime. Deze rituelen kunnen uren per dag in beslag nemen en het dagelijks functioneren ernstig verstoren.
Leven met een besmettingsangst
Smetvrees kan een verwoestende impact hebben op het dagelijks leven. De voortdurende angst voor besmetting en de noodzaak om dwangmatige handelingen uit te voeren, kunnen veel tijd in beslag nemen en leiden tot isolatie en vermijding van sociale activiteiten. Dit kan uiteindelijk leiden tot gevoelens van eenzaamheid, depressie, en een verminderd gevoel van welzijn.
Mensen met smetvrees kunnen ook problemen ondervinden op het werk of op school, waar ze moeite hebben om zich te concentreren vanwege hun voortdurende zorgen over besmetting. Bovendien kunnen relaties met vrienden en familie onder druk komen te staan, omdat de dwangmatige gedragingen vaak moeilijk te begrijpen zijn voor anderen. Het leven met smetvrees kan een uitdaging zijn, maar met de juiste behandeling en steun is het mogelijk om de symptomen te beheersen en een bevredigend leven te leiden. Het is belangrijk om te begrijpen dat smetvrees een aandoening is die hulp en begrip vereist, zowel van de persoon zelf als van de mensen om hen heen.
Smetvrees behandelen met rTMS
rTMS (repetitieve transcraniële magnetische stimulatie) kan een effectieve behandeling zijn voor smetvrees, ook wel bekend als een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) met een focus op schoonmaak- en hygiënegedrag. Smetvrees wordt gekenmerkt door obsessieve gedachten over besmetting en compulsieve handelingen zoals overmatig wassen of schoonmaken.
rTMS werkt door magnetische pulsen toe te passen op specifieke gebieden van de hersenen die betrokken zijn bij het reguleren van angst en dwangmatig gedrag, zoals de prefrontale cortex. Door deze hersengebieden te stimuleren, kan rTMS helpen de hyperactiviteit te verminderen die geassocieerd wordt met dwangmatige gedachten en gedragingen. Dit kan leiden tot een vermindering van de drang om dwangmatige handelingen uit te voeren, zoals het constant schoonmaken of handen wassen.
Onderzoek heeft aangetoond dat het bij sommige patiënten met OCS, waaronder smetvrees, een aanzienlijke verlichting van symptomen kan bieden, vooral wanneer het wordt gecombineerd met andere behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie (CGT). Hierdoor kunnen patiënten geleidelijk meer controle krijgen over hun obsessies en compulsies, wat hun kwaliteit van leven verbetert.
Wilt je smetvrees behandelen?
Als jij of iemand die je kent lijdt aan smetvrees, aarzel dan niet om contact op te nemen. Het is nooit te laat om de eerste stap naar herstel te zetten. Smetvrees hoeft niet jouw dagelijkse leven te beheersen. Er is altijd een mogelijkheid voor verbetering. Bij rTMS International bieden wij rTMS in combinatie met CGT, wat al velen hebben geholpen die worstelen met OCS.
